جرم افشای اطلاعات خصوصی افراد چیست؟

به موجب ماده 744 قانون مجازات اسلامی (ماده 16 قانون جرایم رایانه ای) هرکس به وسیله سامانه ‎های رایانه ‎ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون(۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.همچنین ماده 146 قانون آیین دادرسی کیفری بیان می دارد از اوراق، نوشته‏ ها و سایر اشیای متعلق به متهم، فقط آنچه راجع به جرم است تحصیل و در صورت لزوم به شهود تحقیق ارائه می شود. بازپرس مکلف است در مورد سایر نوشته ها و اشیای متعلق به متهم با احتیاط رفتار کند، موجب افشای مضمون و محتوای غیر مرتبط آنها با جرم نشود، در غیر این صورت وی به جرم افشای اسرار محکوم می شود.

البته اسرار خصوصی در قوانین ایران به صورت مشخص تعریف نشده است اما صرفا در ماده 8 قانون ” احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی” نامه ها، عکس ها، نوشته ها و فیلم های خصوصی را از مصادیق بارز آن دانسته است. همچنین بر اساس ماده 669 قانون مجازات اسلامی تهدید به انجام عملی که موجب ضرر آبرویی یا شرافتی یا افشای اسرار خانوادگی شود تا 74 ضربه شلاق و یا تا 2 سال حبس برای آن درنظر گرفته شده است.

بنابراین به شهروندان توصیه می شود در صورت تهدید در این خصوص باید از آن فرد شکایت کنند و در این راستا با مراجعه به دادسرای جرایم رایانه ای و مراجع انتظامی از فردی که بدون اذن و اجازه طرف مقابل گفتگوی اینترنتی آنها اسکرین شات گرفته است و متعاقبا از آن سوء استفاده کرده است و موجب ایذاء و هتک آبروی وی گردیده است شکایت نماید.

همانطور نیز این اقدامات قضایی در وضعیتی که طرف صرفا تهدید به انتشار چت خصوصی کرده است بدون اینکه تهدید خود را عملی نماید برقرار است و موجبات رسیدگی قضایی فراهم می گردد.

مصادیق جرم افشای اطلاعات خصوصی و عناوین مشابه

از عناوین مشابه افشای اطلاعات خصوصی جرم افشای اسرار تجاری و جرم افشای اسرار حرفه ای مانند افشار اسرار بیمار توسط پزشک می باشد که موضوع آن ها اطلاعات تجاری و یا اطلاعاتی است که شخص به واسطه ی حرفه و شغلش به آن دسترسی پیدا نموده است.

برای نمونه ماده 648 قانون مجازات اسلامی بیان می دارد اطباء و جراحان و ماماها و داروفروشان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار می ‌شوند هر گاه در غیر از موارد‌ قانونی، اسرار مردم را افشا کنند به سه ماه و یک روز تا یک سال حبس و یا به یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم‌می‌ شوند.

لازم به ذکر است افشای اطلاعات و اسرار تجاری در فضای مجازی نیز به موجب ماده 64 قانون تجارت الکترونیک جرم انگاری گردیده است. این ماده مقرر می دارد به منظور حمایت از رقابتهای مشروع و عادلانه در بستر مبادلات الکترونیکی، تحصیل غیر قانونی اسرار تجاری و اقتصادی بنگاه ها و موسسات برای خود و یا افشای آن برای اشخاص ثالث در محیط الکترونیکی جرم محسوب و مرتکب به مجازات مقرّر در این قانون خواهد رسید.

همچنین بر اساس ماده 46 قانون بازار اوراق بهادار هـر شخصـي كـه اطلاعات نهانی مربوط به اوراق بهادار موضوع اين قانون را كـه حسـب وظيفـه در اختيـار وی قـرار گرفته به نحوی از انحا به ضرر ديگران يا به نفع خود يـا بـه نفـع اشخاصـي كـه آنهـا بـه هـر عنـوان نمايندگي داشته باشند، قبل از انتشار عمومي مورد استفاده قرار دهد يا موجبات افشا يا انتشـار آنهـا را در غير موارد مقرر فراهم نمايند به حبس تعزيری از 3 ماه تا 1 سال يا به جزای نقـدی معـادل دو تا پنج برابر سود به دست آمده يا زيان متحمل شده، يا هردو مجازات محكوم خواهد شد.

عناصر تشکیل دهنده جرم افشای اطلاعات خصوصی

عنصر قانونی : جرم افشای اطلاعات مواد 744 قانون مجازات اسلامی و ماده 146 آیین دادرسی کیفری می باشد. لازم به ذکر است عنصر قانونی افشای طالاعات خصوصی در حرفه ها مشاغل ماده 648 قانون مجازات اسلامی می باشد.
عنصر مادی : افشا و اعلام سر به دیگران بصورت شفاهی یا از طریق وسایل کتبی اعم از مطبوعاتی و غیرمطبوعاتی. لازم به ذکر است تعداد اشخاصی که سر برای آنان افشا می‌شود، شرط نیست. همچنین افشا باید دارای فضوح کامل باشد.
عنصر معنوی: جرم افشای اسرار از جرایم عمدی بوده و تحقق عمد ناظر به آن است که مرتکب، سرّی را که باید نزد او محفوظ بماند، آگاهانه بازگو کند.

تهدید به افشای اطلاعات و اسرار هم جرم است؟

تهدید به افشای اطلاعات و اسرار جرم می باشد. به موجب ماده 669 قانون مجازات اسلامی هر گاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشاء سری نسبت به خود یا بستگان او نماید،‌اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد به مجازات شلاق تا (۷۴) ضربه یا زندان از دو‌ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.

ماده ۶۶۰ آیین دادرسی کیفری مقرر کرده چنانچه اشخاصی که داده‌های موضوع این بخش را در اختیار دارند، موجبات نقض حریم خصوصی افراد یا محرمانگی اطلاعات را فراهم آورند یا به طور غیرمجاز آن‌ها را افشاء کرده و در دسترس اشخاص فاقد صلاحیت قرار دهند، به حبس از دو تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست تا دویست میلیون ریال و انفصال از خدمت از دو تا ده سال محکوم خواهند شد.

نکته:جهت پیگیری مسائل و مشکلات حقوقی و کیفری خود، حتما با وکیل یا کارشناس حقوقی مشورت و همفکری نمایید چراکه با تجربه و دانش متخصصین می توان در جهت بهتر به نتیجه رسیدن موضوع گام برداشت.

برای دریافت مشاوره حقوقی رایگان و ارتباط با مشاوران حقوقی و وکلای مجموعه آئین عدالت خاتم میتوانید با شماره های 01334918 و 09903650050 تماس حاصل فرمائید.