دفتر ثبت تجاری چیست؟

دفتر ثبت تجارتی چیست

ثبت نام در دفتر ثبت تجارتی یکی از تکالیفی است که قانون تجارت بر عهده تجار قرار داده است. یکی از اصلی ترین اهداف این تکلیف، نظارت دولت بر تجار و حفظ حقوق اشخاص ثالث می باشد. مطابق ماده 16 قانون تجارت، در نقاطی که وزارت عدلیه مقتضی دانسته و دفتر ثبت تجارتی تاسیس گردیده، کلیه اشخاصی که در آن نقاط به شغل تجارت اشتغال دارند؛ اعم از ایرانی و خارجی به استثنا کسبه جزء، باید در مدت مقرر اسم خود را در دفتر ثبت تجارتی به ثبت برسانند والا به جزای نقدی محکوم خواهند شد.

در پاسخ به این پرسش که دفتر ثبت تجارتی چیست، باید گفت دفتر ثبت تجارتی دفتری است که کلیه اشخاص تاجر اعم از شخص حقیقی و حقوقی که در ایران فعالیت دارند (اشخاص ایرانی یا غیر ایرانی) مکلف هستند، اطلاعات خود را در این دفتر به ثبت برسانند. این اطلاعات از طریق مرجع ثبت شرکت ها به ثبت می رسد. برای ثبت نام در دفتر ثبت تجاری می توان به سامانه ثبت شرکت ها مراجعه و سپس اقدام به ارسال اظهارنامه نمود.

کسبه جزء از ثبت نام در دفتر ثبت تجارتی معاف هستند. مطابق اصلاحیه نظام نامه ماده 19 قانون تجارت، افراد حقیقی داخل در طبقات زیر به استثنای صاحبان مشاغل موضوع بند الف ماده 95 قانون مالیات های مستقیم اصلاحی، از مصادیق کسبه جزء محسوب و از داشتن دفتر تجارتی معاف خواهند بود:

کسبه، پیشه وران، تولیدکنندگان و نظایر آن ها که فروش سالیانه آن از چهار میلیارد ریال تجاوز نمی‌ کند.

ارائه دهندگان خدمات در هر زمینه‌ ای که عایدی غیر خالص آن ها متجاوز از دو میلیارد ریال نباشد.

مقررات ثبت نام تجار در دفتر ثبت تجارتی در مواد 16 تا 19 قانون تجارت و نیز آیین نامه دفتر ثبت تجارتی مصوب 1325 وزارت دادگستری بیان شده است. برای ثبت نام در دفتر ثبت تجارتی اطلاعاتی لازم است که این اطلاعات عبارت اند از: نام تاجر، تجارت خانه یا شرکت تجاری، مدیران، تاریخ و محل تولد، محل صدور و شماره شناسنامه تاجر و مدیران شرکت، تابعیت تاجر اعم از تابعیت اصلی و فرعی، اقامتگاه تاجر یا شرکت، تاریخ ورود به ایران و شماره پروانه اقامت اشخاص خارجی و…. نگهداری دفتر ثبت تجارتی در تهران بر عهده دایره ثبت شرکت ها و در شهرستان ها بر عهده ادارات ثبت است.

شماره ثبت تجارتی چیست

همانطور که بیان شد، تاجر مکلف است به منظور نظارت دولت بر فعالیت او و حفظ حقوق اشخاص ثالث، نام و مشخصات خود را در دفتر مخصوصی به نام دفتر ثبت تجارتی به ثبت برساند. تاجر علاوه بر ثبت نام در دفتر ثبت تجارتی، مکلف به حفظ دفاتر تجارتی خود نیز می باشد.

هرگاه تاجر بر اساس قانون اقدام به ثبت اسم خود در دفتر ثبت تجارتی نماید، در دفتر ثبت تجارتی یک شماره به او تعلق می گیرد که به آن شماره ثبت تجارتی یا شماره ثبت دفتر تجارتی می گویند. مطابق ماده 18 قانون تجارت، هر تاجری که مکلف به ثبت است، باید در کلیه اسناد و صورت‌ حساب ها و نشریات خطی یا چاپی‌ خود در ایران تصریح نماید که در تحت چه نمره ای به ثبت رسیده و الا به مجازات مقرر در قانون محکوم خواهد شد. سوالی که در این رابطه مطرح می شود این است که مراحل و نحوه ثبت نام در دفتر ثبت تجارتی به منظور دریافت شماره ثبت تجارتی چیست تا بر اساس آن بتوان اقدام به اخذ شماره ثبت تجاری کرد؟

ثبت نام در دفتر ثبت تجارتی به دو روش حضوری و اینترنتی انجام می شود. نحوه ثبت نام در دفتر ثبت تجاری به روش حضوری به این صورت است که ابتدا تاجر یا مدیران شرکت باید اقدام به پر کردن سه نسخه اظهارنامه نمایند، سپس این سه نسخه اظهارنامه را به همراه کارت ملی و شناسنامه تاجر و مدیران شرکت، آگهی تاسیس شرکت، آگهی آخرین تغییرات شرکت و در صورت داشتن وکیل، وکالتنامه را به مرجع ثبت شرکت ها در محل اقامت تجارت خانه یا شرکت تجاری تحویل دهند و اقدام به تکمیل مراحل ثبت نام نماید.

در روش ثبت تجاری به صورت اینترنتی، تاجر یا مدیران شرکت تجاری و در صورت داشتن وکیل، وکیل ثبت می بایست به سامانه ثبت شرکت ها مراجعه و پس از طی کردن مراحل قانونی ثبت نام در سامانه و وارد کردن اطلاعات مورد نیاز، اقدام به ثبت نام نماید. پس از انجام مراحل ثبت نام، اداره ثبت شرکت ها، اظهارنامه آن ها را بررسی و اقدام به صدور شماره ثبت تجارتی می نماید.